OYUN TERAPİSİ

Oyun Terapisi Nedir?

Çocukların kendilerini  ifade edebilecekleri, duygularını anlayabilecekleri, hayatı öğrenecekleri ve iyileşebilecekleri en temel yol, oyundur. Oyun, hem öğrenme,sosyal ilişkikurma, hem de iç dünyayı ifade etme ve yaratıcılık alanıdır. Çocuklar,oyunlarına zorlandıkları deneyimleri, duygularını, içsel çatışmalarını, ilişkilerini yansıtırlar. Deneyimlerini tekrar ederek öğrenme, anlamlandırma ve işleme, zorlayıcı yaşam olaylarını canlandırarak yeniden control kazanma duygusu da oyun sayesinde mümkün olur.

Çocuklar, bazen zor duygularına anlam vermekte, zorlayıcı deneyimlerini söz ile ifade etmekte zorlanabilir. Oyun terapisinde, therapist çocuklar için güvenle kendilerini ifade edebileceği, koşulsuz kabulün ve onları güvende tutacak sınırların olduğu bir alan inşa eder. Çocuklar oyun terapisindeki yönlendirmesiz alanda onları zorlayan duygularını aktarırlar. Terapist, çocuğa empatik, destekleyici ve açıklayıcı yaklaşımı ile eşlik eder ve onun duygularını anlamlandırmasına, zorlandığı konularla ilgili başetme becerileri kazanmasına yardımcı olur.

Oyun Terapisi Nasıl İşe Yarar?

• Oyun terapisinde de yetişkin terapilerine benzer şekilde çocuğun oyun yolu ile anlattıkları dinlenir, duyulur, görülür. Bu anlatılanlar ve olumlu, olumsuz tüm duygular terapist tarafından kabul edilir. Çocuk, duygularının Kabul edildiğini ve anlaşıldığını hisseder, böylelikle oyun odasında güvenli bir ilişki kurulmuş olur.

• Oyun terapisinde terapist, çocuğun duygusal gelişimini sürekli olarak değerlendirir. Müdahalelerini her çocuğun gelişimine, yaşına ve kaygısına gore hassas ayarlamalar yaparak şekillendirir. Çocuğun duygusunu isimlendirebilir, çocuğun oyunda terapiste verdiği rol veya oyuncaklar üzerinden duygular ve iç dünya çocuk ve therapist arasında sözelleştirilerek paylaşılabilir.Terapist çalıştığı tekniklere bağlı olarak çocuğun yaşadıklarını anlamlandırmak için kısa açıklamalar yapabilir, çocuğun bilişsel çelişkilerini ona gösterebilir, therapist aktif olarak oyuna katıldığından tüm müdahalelerini oyunda gerçekleştirebilir.

• Terapist ve çocuk arasındaki ilişki, terapinin en önemli unsurudur. Bu ilişkide tüm duygulara yer vardır. Çocuğun terapiste verdiği rol, terapiste hissettirdikleri terapinin bir aracıdır. Örneğin, çocuk terapiste öfkesini ifade edebilir ve böylelikle bu duygu, terapinin güvenli ortamında çalışılır.

• Bazen kaygılar, çocuğun semptomu oyunu etkiler. Örneğin çocuk kendini oyuna bırakamaz, oyunu değiştirebilir. Terapist buna saygı duyar ve bunun üzerine çalışır. Çocuğun güvende hissetmesi, kendini ifade edebilmesi, duygu yelpazesinin gelişmesi ve duygularını anlayabilmesi birincil önemdedir.

• Semptomlar, özünde anlaşılmayan ve ifade edilemeyen, kabul görmeyen zor duygularla başetme, kendini ifade etme, sesini duyurma veya güvende hissetmemenin bir sonucudur. Oyun terapisi, çocuğun duygularını anlaması, kendini ifade etmesi ve güvenli bir alan yaratması sayesinde çocuğun duygusal gelişimine olumlu etki eder ve semptomlarda da iyileşme sağlar.

• Oyun terapisine parallel olarak ebeveynler ile çalışmak, terapinin vazgeçilmez bir parçasıdır. Çocuğun iç dünyasını ebeveynlerle birlikte anlamaya çalışmaya devam etmek, çocuğun duygularını kapsayan aileye rehber olmak, ebeveynlerden düzenli bilgi almak,ev, okul gibi çocuk için önemli olan çevresel sistemlerde çocuğa uygun düzenlemeler yapmak, ebeveyn-çocuk ilişkisini güçlendirmek ve ebeveynleri süreç içerisinde desteklemek esastır.

Oyun Terapisi Hangi Durumlarda Kullanılır?

• Kaygı, takıntılar, içe kapanıklılık, çocukluk depresyonu, seçici konuşmazlık
• Öfke problemi, saldırganlık ve karşı gelme, çalma davranışı, aşırı hareketlilik, dikkat dağınıklığı ve öğrenme güçlüğüne bağlı olarak gelişen duygusal sorunlar
• Bağlanma problemleri
• Kardeş kıskançlığı, boşanma sürecinde yaşanan zorluklar, aile ilişkilerinde problemler
• Tırnak yeme, alt ıslatma (enürezis), dışkı kaçırma (enkoprezis), çocukluk masturbasyonu
• Organik bir nedene bağlanamayan vücut ağrıları, tıbbi nedene bağlanamayan kabızlık, kaka tutma
• Yas, kayıp, kronik hastalıkların varlığı
• Yeme bozuklukları, uyku bozuklukları (nörolojik sebepli olmayan)
• Travma, ihmal, istismar
• Özgüven eksikliği, sosyal sorunlar, okul problemleri uyum sorunları
• Gelişimsel sorunlar (gelişim geriliği, asperger, vb.) bağlı gelişen duygusal zorluklar
• Evlat edinilme süreçleri

Oyun Terapisinde Değerlendirme Süreci

Aileler çocukları için başvuru yaptıklarında, once başvuru nedenine göre 2 ile 3 seans sürebilen bir değerlendirme süreci gerçekleşmektedir. Bu değerlendirme sürecini, medical bir sorun için hastaneye gittiğinizde uygun tedaviyi uygulamak için yapılan tetkiklere benzetebiliriz.

Değerlendirme sürecinde ebeveynler, aile ve çocuk ile ayrı ayrı görüşülür ve değerlendirme sürecinin sonunda geribildirim verilerek, tüm aile ve yaşanan sorun için en uygun terapi şekli (oyun terapisi, aile terapisi, ebeveyn danışmanlığı, ebeveyn-çocuk ilişki terapisi) ile sürece başlanır.