Hazırlayan: Suna Polat M.A. Uzman Psikolog – Aile Terapisti
Temel ilkeler:
· ÖNEMLİ OLAN ÇOCUĞUNUZA HANGİ OYUNCAĞI ALDIĞINIZ DEĞİL, ONUNLA NASIL OYNADIĞINIZDIR!
· Çocuğunuzu iyi tanımanın en güzel yolu onu oyun oynarken gözlemlemektir.
· O size yol göstersin, siz onu izleyin.
· Ona ne yapması gerektiğini söylemeyin, dikte etmeyin,emir cümlesi ile konuşmayın.
· Fırsat verin,acele etmeyin. Oyun sırasında yapamadığı bir şey olursa hemen yardım etmeyin, onun yerine yapmaya çalışmayın. Önce bekleyin, tekrar denemesi için cesaretlendirin, yapamıyorsa ipucu verin, yine yapamazsa , siz başlayın zor kısmını yapın sonra onun tamamlamasına izin verin. Örneğin oyun sırasında kapağı sıkışmış bir kutuyu açmadığında hemen elinden alıp siz açmayın, önce bir kez daha denemesini isteyin, nasıl yapabileceğini gösterin, yine açamazsa siz kutunun kapağını biraz gevşetin, sonra tekrar denemesini isteyin.
· Duygularını rahatça, korkmadan, utanmadan aktarmasını destekleyin, engel olmayın. Oyun sırasında olumsuz bir duyguyu aktardığında ayıplamayın, cezalandırmayın, sözünü kesmeyin, yorum yapmayın. Örneğin; yeni kardeşi olan bir çocuk bebekleriyle oynarken bebeğin birini yere atabilir, ona vurabilir ,ona kötü sözler söyleyebilir veya buna benzer olumsuz davranışlar gösterebilir. çok ayıp,neden öyle yapıyorsun,hiç öyle yapılır mı gibi ifadeler kullanmayın, onu engellemeye çalışmayın, böyle davranma,şöyle davran gibi emir cümleleri ile ona ne yapması gerektiğini söylemeyin,zorlamayın. Onun yerine onu izleyebilir, şimdi bebeğe kızdın gibi o anda ifade etmeye çalıştığı duyguyu sözelleştirebilir, ifade etmeye çalıştığı duyguyu anladığınızı ve kabul ettiğinizi gösterebilirsiniz.
Oyuncak seçimi nasıl olmalı?
· Çocuğunuzun yaşını ve gelişim düzeyini göz önünde bulundurarak oyuncak seçin.
· Mekanik oyuncak yerine işlevsel oyuncak seçmeye özen gösterin. Örneğin kurunca giden pilli kamyon yerine, kendisinin sürebileceği, arkasına yük doldurup boşaltacağı kamyonu tercih edin.
· Çocuğun aktif katılımını sağlayan ve karşılıklı oynayabileceğiniz oyuncakları seçin. Örneğin çiftlik hayvanları seti, mutfak seti gibi.
· Çocuk için anlamlı, günlük yaşantısında tanıdık kavram ve nesneleri sembolize eden oyuncakları seçin. – Örneğin yeni kardeşi olan bir çocuk için bebek seti, mutfak seti okula yeni başlamış bir çocuk için çeşitli boyda taşıtlar, okul servis aracı, boyalar, yazı tahtası,okul çantası
-Babası iş seyahatine giden bir çocuk için uçak,tren gibi taşıtlar
– Doktora gitmekten korkan veya kronik hastalığı olan çocuklar için doktor seti
ÖRNEK OYUNCAK LİSTESİ
Aşağıdaki listeyi inceleyin, bu listeye bakarak çocuğunuzun yaşına ve gelişimine uygun oyuncakları seçebilir ve onun gelişimine katkıda bulunabilirsiniz. Elbette ki onunla oyun oynayabilecek zamanı da bulmanız işin en önemli kısmı!
· Çeşitli boylarda toplar
· Evcilik seti (bebek,bebek giysileri,yastık,örtü,mutfak eşyaları,banyo eşyaları vs.)
· Taşıtlar
· Plastik hayvanlar
· Plastik meyve ve yiyecekler
· Renkli kartonlar
· Makas-yapıştırıcı(DİKKAT! Üzücü kazalara neden olmamak için çocuğunuz için uygun çocuk makası kullanın, makasla oynarken hiçbir zaman çocuğunuzu denetimsiz bırakmayın!)
· Oyun hamuru
· Parmak boyası-sulu boya-pastel boya
· Büyük,renkli boncuk ve düğmeler ve ayakkabı bağcıkları
· Kitaplar
· Yap-boz,memory,domino gibi masa başı oyunları
· İç içe geçen kutular,üst üste konan küpler,halkalar
· Çeşitli boylarda bloklar-legolar
· Bakkal-süpermarket oyunu için boş şampuan,sabun,deterjan kutuları
· Dramatizasyon için şapkalar,eski gözlükler,atkı,şal,uzun etekler,
· Doktor seti
· Askerler
· Müzik aletleri
· Kuklalar
· Balonlar
· Yazma tahtası , kalem ve silgi
· Çeşitli boylarda renkli kutular
· 3 tekerlekli bisiklet
· Çadır yapabilmek için örtü