Dr. Cecilia Breinbauer’in 5 Aralık 2012 tarihinde İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde verdigi seminerin Türkçe özeti:
Stanley Greenspan’in ‘Harika Çocuklar’ isimli kitabından: ‘Bütün çocuklar harika birer çocuk olma potansiyelini içlerinde taşırlar. Bizim görevimiz bu potansiyelin büyümesini sağlayacak bir dünya yaratmaktır.’
DIR Floortime uygulamasının anahtar noktası, kurulan ilişkilerde yaratılan duygulanımdır. (‘affect’).
‘Affect’ kelime anlamıyla duygulanım, etki anlamına gelse de kurulan ilişki çerçevesinde bakıldığında ikincil anlamı daha açık uçludur. Floortime uygulaması bu kelimeyi; çocuğun anlık hislerinin(veya ruh halinin) sübjektif ve bilinçli bir şekilde tecrübe edilmesi ve hatta bu hissiyatın görünür sinyaller olarak karşı tarafa geçirilmesi olarak açıklamaktadır.
Sosyal etkileşim ve problem çözme yetisinin oluşabilmesi için çocuğun ne istediğini belirten bir niyeti / duygusal bir arzusu olması gerekir. Çocuklar bu isteği (içsel duygulanımı) ancak sembollere bağlayarak anlamlı düşünceler yaratabilirler. Bu duygulanım ile olan ilk deneyimler çocuğun bilincinin başlangıcıdır.
Algı -> duygulanım -> eylem
(Algısal deneyimler cocukta ‘duygulanım’a dönüşür ve daha sonra hareketler ile ifade edilir.)
Algı ve eylem olgularının farkında olan çocuklar, duygusal sinyaller göndererek sembolik işleyise geçebilirler. Bu duygusal sinyaller sayesinde çocuk bir iletisim döngüsü başlatmış olur. Annenin görevi çocugun ‘hissiyati’ doğrultusunda gönderdiği sinyalleri genişletmek ve anlamlı kılmaktir. Çocuk annenin davranışarına ya cevap verir ya da yeni bir iletişim zinciri başlatır.
Çocuğun iletişimi başlatan taraf olmasını yetiskin çocuk ilişkisinde radikal bir değişim olarak algılamak gerekir. Çocuğun liderligini izlemek, onu hayatının en başından beri ‘başkarakter’ olarak tayin eder ve çocukta benlik bilincini geliştirir. Kendi hayatını kontrol edebiliyor olma duygusu çocuğa aynı zamanda yeterlilik duygusunu da verir. Çocuğun başkarakter olarak belirlenmesi, ona özgün farklılıkların ve güçlü yanların ortaya çıkarılmasına yardımcı olur.
DIR nedir ve aşamaları nelerdir?
DIR Floortime aşağıdaki üç madde temel alınarak uygulanır.
I. ‘Developmental’- gelişimsel (9 basamaktan oluşan duygusal fonksiyonel gelişim ölçeğine göre çocugun gelişimsel seviyesini bilmek)
II. ‘Individual’- bireysel (her çocuğun güçlü yanlarına ve farklı bireysel özellilerine dikkat etmek ve daha fazla destek isteyen yanlarına yönelmek)
‘Relationships’- ilişki temelli (anne çocuk,yetişkin çocuk arasındaki etkileşimin önemini anlamak ve bu etkileşim sırasında Floortime prensiplerini uygulamak)
Bu üç maddeye dayanarak DIR Floortime uygulaması Fonkiyonel Duygusal Gelişimsel kapasitelerin desteklenmesini hedeflemektedir.
1- Kendini regüle edebilme, dikkatini toparlayabilme
2- Ortak ilgiyi sürdürebilme, ortak zevkler bulma
3- Karşılıklı iletişim kurabilme,iki yönlü iletişim
4- Benlik bilinci ve sosyal problem çözebilme yetisini geliştirme
5- Duygusal arzu ve istekleri aktarabilme
6- Mantıklı düşünceler üretebilme
Çocuk bu aşamalardan geçerek sadece kendi ebeveynleriyle değil, diğer aile bireyleri öğretmenleriyle de iletişim başlatır ve iletişim zincirlerini sürdürebilir .
Otizm tanısı konmuş çocuklarda, nörobiyolojik nedenlerden dolayı gelişimsel olarak farklılıklar olabilir: içsel ‘duygulanımı’ (çocuğun tüm niyet ve arzularının toplamı) gösterme ve bu hisleri harekete dökme becerisi kısıtli olabilir. Bu sebeple, otistik çocuklar iletişim başlatmakta ve karşılıklı iletişimi devam ettirmekte zorlanabilirler. DIR Floortime yaklaşımını geliştiren Dr. Stanley Greenspan ‘Duygulanım Zayıflığı Tezi’nde otizmli cocuklarin içsel duygulanım ve isteklerini, motor planlamaya bağlamakta olan eksikliklerini ele alır. Bu duygulanımı karşısındaki ile degiş-tokuş edebilme yetisi otizmli cocuklarda zor sağlanmasına rağmen yine de bağlılık ve güven içeren sıcak ilişkiler kurma konusundaki becerilerini etkilemedigini de belirtir.
DIR Floortime yaklaşımını yaygınlaştırmak ve daha fazla eğitimci lider yetiştirmek üzere ICDL (Interdisciplinary Council on Developmental and Learning Disorders) Tarafından ceşitli eğitsel programlar düzenlemektedir. Infant Mental Health /Bebek Ruh Sağlığı Doktora programı, DIR Floortime sertifika programları, senelik konferanslar ve seminerler bu programlar arasında sayılabilir. DIR Floortime alanında eğitim almak isteyenler bu programlara katılabilirler. 2013 yılında Türkiye ‘de Turkçe olarak DIR Floortime eğitimlerini sunmaya başlayacağız.Daha fazla bilgi için www.icdl.com adresini ziyaret edebilirsiniz.