Hazırlayan: Suna Polat M.A. Uzman Psikolog – Aile Terapisti

Ece Erdat Çekerek
Bu yazıyı kaleme aldığım şu sıralarda kızım 11 aylık ve ben 6.5 aydır çalışan bir anneyim. İlk iki ay annem ve anneannem çok yardım ettiler. Sonraki iki ayda biz kızımla başbaşaydık. İştahı olmayan, uyumayı sevmeyen ve tüm vücudu alerjiden kızarmış bir bebekti, ancak tüm zorluklarına rağmen muhteşem bir zaman dilimiydi. Onunla tüm gün birlikte olmak, herşeyiyle birebir ilgilenmek, doyasıya koklayabilmek harika olmasına rağmen içimdeki çalışan kadın kıpırdanmaya başlamıştı bile…

Ve tabiki taa anne olmayı düşlediğim andan itibaren giyotin gibi ensemin üzerinde duran “çalışmaya başladığım zaman bebeğimi kime bırakacağım? Doğru insanı nasıl seçeceğim?” soruları.

BEKLENTİLERİNİZ BELİRLEYİN:
Bakıcınızdan beklentileriniz nedir? Yatılı kalmasına mı gündüz gelmesine mi ihtiyacınız var, gündüzlü ise günün hangi saatler arasında ihtiyacınız var, hafta sonları, tatiller, akşam dışarı çıkmalar için planınız nedir? Sadece bebeğinize mi bakmasını istiyorsunuz ev işi yapmasını da mı? Bebeğinizin bakımında, eğitiminde nelerden sorumlu olacak?

KURALLARINIZI BELİRLEYİN:
Bakıcınızın uymasını isteyeceğiniz ev içi, bebek bakımı ve eğitimi kurallarınız neler? Örneğin sigara içip içmemesi, gündüz bebeğinizle televizyon izleyip izlememesi veya izleyeceklerse hangi programı ne kadar süreyle, nasıl izleyebilecekleri, bebeğinizin hangi saatlerde ne yedirilip, nasıl uyutulacağı, parka gidip gidemeyecekleri, bakıcınızın kullandığı bir arabayla veya toplu taşıma araçlarıyla bir yere gidip gidemeyecekleri, misafir kabul edip edemeyecekleri gibi.

ARAŞTIRMA YAPIN:
Arkadaşlarınıza sorun. Onlar bakıcılarını seçerken nelere dikkat etmiş, bakıcılarından ne gibi sorumluluklar istemiş, bu taleplerine nasıl tepkiler almışlar? Birlikte oldukları süre boyunca ne tip sorunlar yaşamışlar? Sorunları nasıl çözmüşler?

ÖNCELİKLERİNİZİ BELİRLEYİN:
Beklentilerinizi ve kurallarınızı eşinizle birlikte belirledikten sonra tekrar gözden geçirip bunların içinden seçimler yapın. Olmazsa olmazlarınız nelerdir? Talep edeceğiniz herşeyi karşı taraf kabul etmeyebilir ama önceliklerinizi sunduğunuzda ortak bir noktada buluşabilirsiniz.

Aklınıza gelen kaygılarınızı, düşüncelerinizi, isteklerinizi, sorularınızı bakıcınızla görüşeceğiniz güne kadar bir kağıda sürekli not alın.

YÜZYÜZE GÖRÜŞÜN:
İlk olarak kendizi tanıtmakla başlayın, sonra onun kendisini tanıtmasını isteyin: ailesini, çocukları olup olmadığını, kiminle yaşadığını, arkadaşlarını, yapmaktan hoşlandığı, hoşlanmadığı şeyleri sorun. Önceki baktığı bebekleri sorun, onlarla birgününü nasıl geçirdiğini… Onu dinledikten sonra daha fazla merak ettiğinizi konularda ayrıntıları sorun. Kendi bebeğinizin bakımı ile ilgili önceden yazdığınız veya aklınızda olan sorularınızı sorun, bebek bakımı, bakıcılık ile ilgili düşüncelerinizi, kaygılarınızı paylaşın.Açık ve net olun. Verdiği cevapları dikkatli dinleyin. Bebeğinizi nasıl yetiştirmek istediğinizden kısaca bahsedin. Mutlaka ve mutlaka onu dinleyin. Bebeklerle oyun oynayıp oynamadığını, oynuyorsa neler oynadığını, kitap okuyup okumadığını, okuyorsa nasıl okuduğunu, müzik dinletip dinletmediğini, dinletiyorsa neler dinlettiğini sorunuz. Bebek büyüdükçe ihtiyaçlarının değiştiğini en fazla kaç yaşına kadar bakmak istediğini, yaşla birlikte değişen ihtiyaçlarına ayak uydurup uyduramayacğını sorunuz.

Bebek bakımı ile ilgili olarak onu daha detaylı tanıyabilmek, henüz birarada olmadan bir fikir edinebilmek amacıyla sizin için önemli olan bazı durumları kısa bir senaryo olarak sunabilir ve böyle durumlarda neler yapacağını sorabilirsiniz. Örneğin “bebek ağladığında ne yaparsınız?” “Herşeyi denediğiniz halde susmadığında ne yaparsınız?” “Nasıl yemek yedirirsiniz?” “Yemek yemek istemediği öğünlerde ne yaparsınız?” “Acil bir sağlık sorunu olduğunda ne yaparsınız?” “Heyecanlanıp panik olur musunuz? “Heyecanlansanız bile bir sağlık kurumuna götürebilir misiniz?” “Daha önce başınıza böyle birşey geldi mi?” gibi…

Önceden hangi işleri yaptığını, ne zaman ve neden bu işe başladığını, eğer geçici olarak yapmayı düşünüyorsa daha sonraki planlarını sorunuz.

Önceki çalıştığı ailerle olumlu ve olumsuz deneyimlerini sorunuz.

Kendi doğrularına göre mi yetiştirip yetiştirmemek istediğini yoksa sizin katılımınızı kabul edip edemeyeceğini, kabul edebilecekse hangi ölçüler çerçevesinde kabul edebileceğini sorunuz.

BEBEĞİNİZ DOĞDUYSA BİRBİRLERİYLE TANIŞTIRIN:
Görüşmeniz esnasında bir ikramda bulunmak istiyorsanız, siz ikramlarınızı hazırlarken bebeğinizle birlikte zaman geçirmeleri için onlara fırsat tanıyınız. Bebeğinize nasıl yaklaştığına, onunla nasıl ve neler konuştuğuna dikkat ediniz, gözlemleyiniz. Evinize ilk girdiği andan itibaren bebeğinize nasıl davrandığını geriye dönüp düşününüz. Onunla ilgilendi mi, göz kontağı kurdu mu, ses tonunu, vücut postürünü bebeğinize göre ayarladı mı? Bebeğinizin yaşına uygun davrandı mı, ona oyuncaklar gösterdi mi veya yere oturup onunla oynadı mı? Bebeğinizle ilgili sorular sordu mu? Ör: Adı, doğum tarihi, hamileliğinizin ve doğumunuzun nasıl geçtiğini, bebeğinizin bir günün nasıl geçtiğini, yiyeceklerde, oyuncaklarda ve diğer genel konularda neleri sevip neleri sevmediğini, nasıl ortamlarda rahat ettiğini, nasıl sakinleştirildiğini (örneğin sarılındığında mı, şarkı söylendiğinde mi… gibi) Onunla nasıl oyun oynadı? Bebeğiniz ilk karşılaştığı biriyle rahat etmeyebilir. Eğer ihtiyaç duyarsanız karar vermeden önce birkaç kere daha bebeğinizle biraraya getirmeyi teklif edebilirsiniz.

Eğer bebeğiniz henüz doğmadıysa ve siz bakıcı arayışına henüz hamileyken başladıysanız bir bebekle veya bir çocukla iletişiminin ansıl olduğunu gözlemleyebilmek için görüşme gününüzde çocuklu bir arkadaşınızın sizinle birlikte olmasını planlayabilir ve diğer çocukla iletişim kurup kurmadığına, kuruyorsa nasıl kurduğuna bakabilirsiniz.

REFERANS ARAŞTIRMASI YAPIN:
Önceden çalıştığı ailelerle görüşüp görüşemeyeceğinizi sorun. Verdiği referans kişileri arayın ve örneğin bu bakıcıyla ne kadar süre çalıştıklarını, bakıcının beğendikleri ve beğenmedikleri yönlerini, ayrılma sebeplerini, işe geç gelip gelmediğini, onların bebeklerinin bakıcıyı sevip sevmediğini, aralarında nasıl bir iletişim olduğunu, bakıcının evdeki görevlerinin neler olduğunu, bu görevleri nasıl yaptığını, uyarılırı, önerileri, istekleri dikate alıp almadığını, uygulamak için çaba gösterip göstermediğini bir de onlara sorunuz.

Yüzyüze yapılacak bir görüşmeye birkaç saatinizi ayırınız. Eğer uygun bulduysanız ve yalnız görüştüyseniz eşinizle de ikinci bir görüşme talep edebilirsiniz. Eğer kendisi kabuıl ederse onun evine gidebilir ailesiyle tanışabilirsiniz.

Arkadaşlarınızın tavsiye ettiği kişilere güvenebilir ancak anlaşamayabilirsiniz. Her ailenin dinamikleri, düzenleri, beklentileri farklıdır. Önemli olan sizin bakıcınızla karşılıklı ortak noktayı bulabilmeniz ve bebeğiniz için her iki tarafın çok özen göstermesi ve fedakarlık yapmasıdır.