Çocuğunuzla tv seyretmek ya da parka gitmek dışında bir şeyler yapmaya ne dersiniz? !!!
3-6 yaş çocuğu ile keyifli saatler geçirmek istiyor, hem eğlenceli hem de eğitici ve gelişimine katkıda bulunacak neler yapabilirim diyorsanız işte size konuşma ve dil gelişimine, sosyalleşme ve oyun becerisine, hatta ince ve kaba motor gelişimine yararlı olacak öneriler.
Birlikte oynarken unutmayın ki; çocuğun aktiviteden keyif alması ve aktivitenin hedeflenen becerilerinin gelişmesine katkıda bulunacak şekilde seçilmiş olması önemlidir. Pek çok aktivite sadece bir tek amaca yönelik değildir. Örneğin ince motor becerileri geliştirmeye yarayan bir aktivite başka bir yönü ile dil gelişimine yardımcı olabilir.
Kostüm giyme, mış gibi giyinme ve dramatik oyun: Dinleme, sözel ifade, yaşıtları ile ilişki kurma, mış gibi oynama, giyme ve çıkarma için parmaklarını kullanma ince motor becerilerine yöneliktir. Size ya da eşinize ait giysi ve aksesuarları, çanta ve eşyalarınızı kullanmak istemesine şaşırmayın. Ona katılın, belki size çocuk rolü vererek o anne olmak isteyecek. Bu oyun sırasındaki diyaloglarınız sizden öğrendiklerini yansıtacağı gibi onun özelliklerini de tanımak fırsatı bulacaksınız.
Kitap okuma: Erken okuma becerilerinin gelişmesi, harf ve yazılı materyale aşinalık, duygu ve hissettiklerini ifade etme, sözcük bilgisini geliştirmeye yöneliktir. Diyaloglu kitap okuma dediğimiz metod; sadece resimli kitaplardaki yazıları okumanızdan ibaret olmayan karşılıklı sözel ifadeye dayalı ve soru cevap şeklinde yapılan bir kitap okuma metodudur. Burada basit düzeyde bazı objeleri göstermesini isteyebilir ya da siz göstererek ne olduğunu sorabilirsiniz. Eğer çocuğunuz daha büyük ise; duygulara yönelik sorular ve duruma ait çıkarsamalar yapabilirsiniz.”Evet kedi camdan atladı ama köpek havlamasaydı atlamazdı değil mi?” gibi.
Puzzle,blok,lego ile oyun: İnce motor ve bilişsel becerilere yöneliktir. Birlikte parçaları takmanız bu sırada yapmak istediğiniz obje hakkında konuşmanız onu iletişime yönlendirecek sadece mekanik şekilde oynamaktan çok sizinle paylaşmaktan da hoşlanacaktır.
Tüneller,atlama zıplama aktiviteleri: Kaba motor becerilere yöneliktir. Bu aktiviteler sırasında duygularınızı katarak olanları ifade etmeniz “çok şaşırdım sen nereden çıktın öyle” çocuğunuza model olmanızı sağlayarak, kendini ifade ederken duygu ve endişelerini dile getirmesine yol gösterir.
Aktiviteler için çevreyi düzenlemek;
- Çevreyi aktivitelere yönelik düzenlemek onun aktiviteye katılmasını kolaylaştırır. Tv, bilgisayar gibi dikkatini dağıtacak etkenlerden uzak bir ortamda olmasını tercih edin.
- Çocuğun sizin hazırladığınız ve onu yönlendirecek ortamda kendiliğinden aktiviteye yönelmesi amaçlanmalıdır. O sizin ilgi ve yardımınızı istemeden onu yönlendirmeye çalışmamalısınız. Seçim yapmasına olanak vermek bu konuda çocuğa ısrar ve baskı yapmamak önemlidir.
- Aktiviteleri çocuğun ilgi alanlarına yönelik seçmelidir. (kitap okuma saatinde hayvanları seven bir çocuğa hayvan resimleri ile dolu bir kitap sunarsanız sizi dinleme süresi artacaktır) Motivasyon hem dikkat süresinin uzamasına neden olur hem de aktiviteye katılımını kolaylaştırır.
- Çocuğun bir aktiviteden diğerine geçmesine izin vermek ve oyun sırasında onu izlemek bağımsız olmasına olanak verir. Sizi yönlendirmekten keyif alacaktır.
- Aktivite sırasında sessiz olmamalı, soru sormalı, anlatmasını desteklemelisiniz.
- Önemli olan aktivite sırasında kendiliğinden öğrenmesini sağlamaktır. Aktivitenin kendisi değildir. Örneğin annesi ile birlikte saksı boyayıp içine fide diken çocuk aslında bu aktivite sırasında sıra beklemekte, dinlemekte ve ince motor becerilerini geliştirmektedir. Saksıya dikilen fidenin mükemmel olması amaç değildir. Saksı sadece araçtır.
- Aktivite sırasında eleştirici olmamalı, ürettiği işi ve ifade becerisini eleştirmemelidir. Ama yarım bırakılan cümleleri tamamlanmalı, yanlış söylediği sözcüğün yerine doğrusu kullanılarak model olunmalıdır.
3 – 6 YAŞ ÇOCUKLARI İÇİN GRUP AKTİVİTELERİ
1. TAŞITLAR KİTAPCIĞI YAPMAK
Evinizde bulunan eski gazete, dergi ve resimleri gözden geçirin. İçinde taşıt resimleri olanları ayırın. Çocuğunuz ile siz ve eşiniz yada çocuğunuz ile bir arkadaşı ufak bir grup oluşturarak bu resimlerden spiralli bir deftere kesip yapıştırmak yolu ile mini kitapçık hazırlayın. Bu aktivite sırasında taşıtları özelliklerine göre kategorize ederek yapıştırmak (kara taşıtları,hava taşıtları gibi) ya da sıra alarak yapıştırmak gibi hedefler belirleyin. Kitapçık tamamlandıktan sonra sayfalarını çevirerek konuşun.
Hedeflenen Beceriler:
İnce Motor: Kağıt kesmek, resimleri yapıştırmak için yapışkanı kullanabilmek, kalın kalem yada sulu boya ile yapışmış resimlerin etrafına çerçeveler yapmak, süslemek. Sizin çizdiğiniz çizginin üzerinden taşırmadan kalemle gidebilmesi.
Bilişsel ve dil gelişimi: Taşıtları özelliklerine göre kategorize etmek, renklerini ve sayılarını ifade etmek.
Sosyal: resimleri ve materyalleri paylaşmak,istemek kullanımını öğrenmek. Aktiviteyi daha da eğlenceli hale getirmek için bitmesine yakın bir kutunun içine koyduğunuz mini taşıtları ortaya çıkarın, saymalarına, paylaşmalarına ve taşıtlar hakkında konuşmalarına cesaret verin.
2. RENKLİ BUZ İLE BOYA YAPMAK
Buzdolabınızdaki buz yapmak için kullandığınız kalıpları su ile doldurduktan sonra çocuğunuz ile birlikte ya da ufak bir çocuk grubu oluşturarak her bir kalıba (pastanelerden alabileceğiniz) gıda boyası damlatın. Her bir buz parçasının içine ufak bir dondurma çubuğu batırın. Bir gün önceden donması için buzluğa koyun. Ertesi gün ambalaj kağıdı üzerine buz kalıplarını çubuklarından tutarak resim yapın.
Hedeflenen Beceriler:
İnce motor: İnce çubuğu tutarak dairesel ve düz hareketler yaparak fırça yerine buz kalıbını kullanması.
Bilişsel ve dil: Buz, soğuk, erimek, boya, dün, şimdi, sonra, buz kalıbı, renkler, ıslak kuru gibi kavramlar ve yeni sözcükler.
Sosyal: Buz kalıplarını hazırlamak için boya,su ve diğer malzemeyi paylaşabilmeleri ve sıra ile uygulama yapabilmeleri için bir sürahi ve bir kalıp kullanılır. Aktivite öncesi önlük takarak bağlamak için birbirlerine yardım etmeleri istenir.
3. SAKSILARA ÇİÇEK DİKMEK
Hazırlık için çiçek ekmek yada doğa ile ilgili bir kitabı önceden birlikte okuyun. Birkaç tane saksı, boya, fırça, saksının altına isimlerinizi yazacağınız etiket ve içine çiçek dikmek için toprak ve fide hazırlayın.
Birlikte saksıyı seçin sizin, çocuğunuzun ve arkadaşının, etikete adınızı yazın,çocuğunuz yazamıyor ise siz yardım edin yada onun yerine yazın.Saksıyı boyayın siz kendi renklerinizi seçin, ne şekilde boyamak istediğinizi belirterek ona model olun. Islak saksılar bir gün beklemelidir. Ertesi gün fideleri dikin.
Hedeflenen beceriler:
İnce motor ve koordinasyon: Bir eli ile saksıyı tutup diğer eli ile boyama becerisi.
Bilişsel ve Dil: Saksının ve fidelerin özellikleri konusunda konuşun, çiçeklerin nasıl geliştiğini ve neler eklediğinizi ifade edin katkıda bulunmasına cesaret verin. Aktivite sırasında 2 ve 3 basamaklı yönergeler verin sizi dinleyip yerine getirebildiğinden emin olun.
Sosyal: Fırça, boya gibi materyallerin paylaşılması için az sayıda, tek olmasına dikkat edin. Sıra alma ve isteme gibi sosyal becerilerin gelişmesine fırsat verin.
4. GİZEMLİ KUTU
Orta büyüklükte bir kutunun içine çeşitli objeler koyun. Top, kitap, fırça, meyve, bezden hayvan gibi. Ufak bir grup oluşturun eşiniz, kardeşi veya bir arkadaşı gibi herkese kutuda ne olduğunu sorun. Tahmin etmesine yardım edin. Yiyecek, oyuncak gibi ip uçları ile kolaylaştırın.
Hedeflenen beceriler:
Bilişsel ve dil: İp uçlarını kullanma, kategorilerden objeleri hatırlama ve sözcük bilgisi.
Sosyal : Karşılıklı konuşma kurallarına uyma, sıra bekleme.
5. DOĞA YÜRÜYÜŞLERİ VE KOLEKSİYON YAPIMI
Çocuğunuz ile birlikte doğada yürüyüş yapın bu sırada torbalara taş, yaprak,ağaç kabuğu kozalak yosun gibi materyaller toplayın. Eve döndüğünüzde masanın üstüne torbalarınızı boşaltarak karşılaştırın. Ben iki tane ağaç kabuğu aldım sen kaç tane aldın? Gibi sorular ile matematik becerisini, ifade ve anlatım becerisi uyarın. Yaprakların dokuları, taşın ağırlığı, yosun ile taşın farkı gibi kıyaslamalar yapın.
6. PİPETLE ÜFLEME
Bir kaba su koyun pipetle suya üfleyin, daha sonra pamuk parçası, kum, taş, ince kumaş gibi farklı materyalleri üfleyin. Farkları hakkında konuşun. Renkli pipetler kullanmak pipetlerin boyunu kesmek daha kısa pipetle aynı objeye üflemek. Kağıttan yapacağınız gemiyi suda pipetle üfleyerek hareket ettirmek ve hayal gücünüzü kullanarak nereye gittiği hakkında konuşmak.
Bu oyunlar ve aktiviteler sırasında sizin de en az çocuğunuz kadar keyif alacağınıza ve bu mutlu dakikaları paylaşırken öğrenmesine yardım edeceğinize eminim.
Hoşçakalın.